Stanowisko NIW-CRSO wobec materiału TVN24 i publikacji Gazety Wyborczej

5 marca, 2021

Narodowy Instytut Wolności- Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego odnosi się do nieprawdziwych informacji oraz przemilczaniu istotnych faktów w materiale pt. ,,Eksperci i beneficjenci” autorstwa redaktora telewizji TVN Artura Warcholińskiego.

Dyrektor NIW-CRSO Wojciech Kaczmarczyk zgodził się na bezpośrednie spotkanie z panem redaktorem, odpowiadając na około 30 pytań dotyczących m.in. funkcjonowania Instytutu, w tym roli Rady NIW-u, budżetu jakim operuje agencja, procedury oceny wniosków w poszczególnych konkursach, a także doboru ekspertów, ich weryfikacji oraz pracy.

W materiale oraz jego zapowiedziach pojawiły się niestety insynuacje dotyczące braku przejrzystości działań NIW-CRSO czy też osób z nim związanych. Należy zaznaczyć, że w swoim wystąpieniu pokontrolnym dot. postępowania nr P/20/006 Współpraca organów administracji rządowej z organizacjami pozarządowymi, Najwyższa Izba Kontroli stwierdziła, że NIW prawidłowo zarządzał programami wspierania społeczeństwa obywatelskiego. Kwestię tę w rozmowie podkreślał dyrektor Wojciech Kaczmarczyk.

Oddźwięk materiału pt. ,,Eksperci i beneficjenci” może podważyć zasługi Stowarzyszenia Odra-Niemen, organizacji zaangażowanej w budowanie odpowiedzialnej polityki historycznej, na czele którego stoi pani Ilona Gosiewska. Zasiadała ona w Radzie NIW-u  I kadencji, była ekspertem oceniającym wnioski, a samo stowarzyszenie było beneficjentem programów, których operatorem jest Instytut. Doświadczenie w III sektorze oraz zaangażowanie pani Gosiewskiej przysłużyło się pracy NIW-u, nie zaistniał przy tym konflikt interesów w jej aktywności.

Podobna sytuacja ma miejsce w przypadku pana Sebastiana Wijasa, byłego członka Rady NIW-CRSO. Jego blisko 10-letnie zaangażowanie w działalność organizacji III sektora było użyteczne podczas pracy wspomnianego organu Instytutu, a także jako eksperta oceniającego wnioski. Nie zaistniał przy tym żaden konflikt interesu lub niejasność, gdy Stowarzyszenie Trójmorze, którego pan Wijas jest wiceprezesem, otrzymało dotacje w ramach konkursów NIW-CRSO.

Dyrektor Kaczmarczyk podczas rozmowy wspominał o znaczeniu deklaracji bezstronności, składanej przez ekspertów, których praca jest weryfikowana przez pracowników Instytutu. Eksperci są zobowiązani do informowania, gdy podczas realizacji oceny wniosków pojawić się może konflikt interesów. Jest to szczególnie ważne, gdyż sami eksperci wywodzą się ze środowiska organizacji pozarządowych.

W ww. materiale pojawiła się nieprawda dotycząca tego, że pracownik NIW-u był beneficjentem programu wspierającego społeczeństwo obywatelskie. Wspomniany Jan Zujewicz pracując w Biurze Komunikacji i Promocji nie miał wpływu na to, która organizacja otrzymuje jakiekolwiek wsparcie. Gdy stowarzyszenie Projekt Poznań otrzymało dotację z NIW-u, pan Zujewicz nie był we władzach organizacji. Podkreślamy, że za beneficjenta można uznać osobę, która zasiada we władzach stowarzyszenia realizującego dany program.

Z kolei w kwestii wspomnianego w reportażu  Kamila Rybikowskiego, należy podkreślić, że nie został on zaproszony do bycia ekspertem w ramach ostatniego konkursu PROO1a, nie otrzymał żadnych wniosków do oceny, a tym samym nie wiąże go z NIW-em żadna umowa.

Powyższe nieprawdziwe informacje zostały powielone w artykule autorstwa redaktora Witolda Mrozka pt. ,,Narodowy Instytut Dawania Kasy Swoim. Miliony publicznych pieniędzy płyną do prawicowych organizacji” . Redaktor Gazety Wyborczej opiera się jedynie na materiale pt. ,,Eksperci i beneficjenci” oraz artykułach zamieszczonych na portalu OKO.press. Wcześniej nie próbował nawiązać kontaktu z przedstawicielami NIW-CRSO oraz nie kierował do Instytutu żadnych zapytań w kwestiach, które poruszył w publikacji.

Jedną z głównych zasad funkcjonowania NIW-CRSO jest transparentność oraz otwartość, dlatego instytucje, redakcje oraz sami obywatele mogą zadawać pytania oraz uzyskiwać dostęp do informacji publicznej. Dobrze, jeżeli będą one przekazywane w sposób rzetelny, ukazując przy tym zakres działalności Instytutu dla dobra budowania społeczeństwa obywatelskiego, a także osiągnięć beneficjentów jego programów.