W czwartek, 19 maja 2022 roku w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów odbyło się kolejne spotkanie strony rządowej i przedstawicieli organizacji pozarządowych zaangażowanych w pomoc uchodźcom z Ukrainy. Poświęcono je głównie omówieniu sposobu procedowania programu współdziałania rządu i 3. sektora oraz sprawom bieżącym związanym z niesieniem pomocy humanitarnej Ukraińcom.

 

Spotkanie rozpoczął Wojciech Kaczmarczyk – Dyrektor Narodowego Instytutu Wolności-Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego i przedstawił przedstawicieli strony rządowej, którą reprezentowali: Piotr Mazurek – Sekretarz Stanu w KPRM i Wiceprzewodniczący Komitetu ds. Pożytku Publicznego, Paweł Szefernaker – Sekretarz Stanu w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji, Pełnomocnik Rządu ds. uchodźców wojennych z Ukrainy, Barbara Socha – Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Rodziny i Polityki Społecznej, Waldemar Kraska – Sekretarz Stanu, Przewodniczący Zespołu Zarządzania Kryzysowego Ministra Zdrowia, a także Magda Witan – Zastępca dyrektora Departamentu Współpracy Międzynarodowej, Ministerstwo Edukacji Narodowej, Krzysztof Michałkiewicz – Prezes Zarządu Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych i Kamil Bobek – Dyrektor Departamentu ds. Współpracy z Organizacjami Pozarządowymi, PFRON.

 

CZAS PRAC PROGRAMOWYCH

 

Minister Szefernaker swoją wypowiedź rozpoczął od przedstawienia szczegółów dotyczących prac nad systemowym mechanizmem współpracy rządu i organizacji pozarządowych.

 

– Jesteśmy po pierwszym etapie działań w trwającym kryzysie humanitarnym, ale potrzeba działań systemowych. Potrzeba szerokiego programu dla organizacji pozarządowych, aby mogły pozyskiwać środki na działania pomocowe – mówił Paweł Szefernaker.

 

Minister wyraził prośbę o włączenie się 3. sektora w przygotowania szczegółowych rozwiązań tego programu. – Intencją jest, aby program ruszył szybko, nawet od lipca tego roku i był szeroko skonsultowany z przedstawicielami organizacji pozarządowych – wyjaśnił Pełnomocnik Rządu ds. uchodźców wojennych z Ukrainy.

 

Wiceminister MSWiA poinformował zebranych, że listownie zwrócił się do Jacka Sutryka – prezydenta Wrocławia  o przesłane wniosków, które powstały po debacie samorządowców i organizacji pozarządowych. Prezydent był głównym organizatorem Samorządowego Okrągłego Stołu w sprawie uchodźców z Ukrainy, który się odbył we Wrocławiu.

 

W trakcie rozmowy ustalono, że do końca przyszłego tygodnia strona rządowa będzie mogła przekazywać swoje propozycje i diagnozy problemów, które powinny zostać wspólnie rozwiązane, aby powstał projekt programu określającego możliwości dalszej współpracy w rozwiązywaniu kryzysu uchodźczego.

 

Minister Szefernaker podkreślał wielokrotnie, że wypracowanie programu systemowej współpracy, zwłaszcza w sprawach niesienia pomocy uchodźcom, jest ważnym celem współpracy strony rządowej i pozarządowej.

 

– Przykładamy wielką uwagę do tego, aby współpracować, stąd obecność szerokiego kręgu przedstawicieli rządu – stwierdził Pełnomocnik Rządu ds. uchodźców wojennych z Ukrainy.

 

Tę część spotkania Dyrektor Kaczmarczyk podsumował mówiąc, że to właściwy czas, aby rozpocząć prace z szerokim udziałem przedstawicieli 3. sektora nad systemowymi rozwiązaniami. Następnie zaprosił uczestników do zadawania pytań.

 

EDUKACJA DZIECI I NAUKA JĘZYKA POLSKIEGO DLA DOROSŁYCH

 

W swoich wypowiedziach uczestnicy spotkania, którzy reprezentowali stronę pozarządową potwierdzali, że obecnie aktywność wszystkich zaangażowanych w pomoc uchodźcom powinna koncentrować się na edukacji i nauce języka polskiego. Podkreślono, że należy włączyć samorządy w proces decyzyjny, aby można było dostosowywać działania w zależności od lokalnych uwarunkowań.

 

Poseł Jacek Kurzępa stwierdził, że działania rządu są rusztowaniem, które pozwala innym działać. Poseł mówił też o konieczności uwzględnienia potrzeb uchodźców w planie działań. – Aktywność rządu i NGO’sów powinna być odpowiedzią na potrzeby uchodźców – powiedział.

 

WALKA Z FAKE NEWSAMI I BIEŻĄCE PROBLEMY

 

Marcin Kurnik z Fundacji Q mówił o pojawiających się w sieci fake newsach i o trwającej kampanii w Internecie, która stawia Ukraińców w negatywnym świetle i wzbudza niepokoje społeczne wśród Polaków.

 

– Potrzebujmy odpowiedniej kampanii społecznej i włączenia się Ministerstwa Cyfryzacji – podkreślił Prezes Fundacji Q.

 

Marcin Kurnik zwrócił uwagę na sytuację osób z Ukrainy, które wstydzą się prosić o pomoc. Informował też o działaniach edukacyjnych i zdalnej nauce dzieci, które przebywają na Ukrainie.

 

– Nadal aktualnym problemem pozostaje kwestia finansowania zakupu paliwa dla transportów przesyłanych na Ukrainę – mówił Kurnik.

 

Dyrektor Kaczmarek zauważył, że NIW-CRSO realizuje wiele szkoleń dla wolontariuszy i koordynatorów i zachęcał, aby brać w nich udział. Wyraził otwartość Narodowego Instytutu Wolności na propozycje tematyczne dotyczące kolejnych szkoleń.

 

PRACA I MIESZKANIE

 

Uczestnicy spotkania powszechnie wyrazili obawę, że późną jesienią i zimą będziemy mieć do czynienia z kolejną fala uchodźców z Ukrainy, gdyż warunki życia o tej porze roku nie pozwolą ludziom zostać w domach.

 

Na pojawiające się obawy odpowiedział Minister Szefernaker. Sekretarz Stanu poinformował, że zmienione zostaną uregulowania prawne dotyczące pustostanów w zasobie mieszkań komunalnych.

 

Ponadto mówiono o koncepcjach, które miałyby doprowadzić do przemieszczenia uchodźców do mniejszych miejscowości (wewnętrzna realokacja).

 

Przedstawiciele NGO’sów informowali o realizowanych programach aktywizacji zawodowej i zasygnalizowali potrzebę przygotowania programu staży, który ułatwiłby Ukraińcom wchodzenie na rynek pracy.

 

Poruszono sprawę uchodźców, którzy planują prowadzić działalność gospodarczą. Przedstawiciele strony rządowej wyjaśniali, że istnieją programy wsparcia, takie jak dla Polaków. Można wykorzystać dwie ścieżki: jedna jest dostępna dla osób zarejestrowanych jako bezrobotne, druga – dla niezarejestrowanych.

 

W odpowiedzi na propozycję strony pozarządowej przyjęto, że zostaną uruchomione konsultacje z NGO’sami na poziomie ministerialnym. Będzie to w pierwszej kolejności dotyczyć obszarów: zdrowia, edukacji i rynku pracy oraz mieszkalnictwa.

 

PODNOSIMY WSPÓŁPRACĘ NA WYŻSZY POZIOM

 

Przedstawiciele 3. sektora podkreślali, że spotkania w obecnej formule są bardzo potrzebne. Pozwalają pozyskiwać niezbędne informacje, które są dalej przekazywane, tak współpracownikom, jak i lokalnym partnerom organizacji pozarządowych.

 

Ustalono, że do końca przyszłego tygodnia strona pozarządowa przekaże swoje wytyczne do programu współpracy NGO’sów i rządu. Do uczestników obecnego spotkania, i tych, którzy wcześniej brali w nich udział, zostaną skierowane pocztą elektroniczną wskazówki odnośnie sposobu procedowania w tej sprawie.

 

Kolejne spotkanie odbędzie się za trzy tygodnie. Pozwoli to stronie rządowej zapoznać się i opracować stanowiska w sprawie propozycji rozwiązań systemowych i założeń programu współpracy z organizacjami pozarządowymi.