Obchody święta mają na celu zainspirowanie ludzi do aktywnego angażowania się w działalność organizacji pozarządowych, zachęcenie NGO do realizacji wspólnych przedsięwzięć oraz współpracy z sektorem publicznym i prywatnym. W Polsce największą instytucją wspierającą działalność trzeciego sektora jest Narodowy Instytut Wolności.
Światowy Dzień Organizacji Pozarządowych został ustanowiony 17 kwietnia 2010 r. przez 12 państw Bałtyckiego Forum Organizacji Pozarządowych. Pierwsze obchody odbyły się 27 lutego 2014 roku w Helsinkach. Każdego roku Światowy Dzień Organizacji Pozarządowych świętowany jest w 89 krajach.
NGO (skrót od angielskiego non-government organisation) są żywą strukturą tworzącą wielobarwny pejzaż społeczeństwa obywatelskiego: diagnozują problemy, przedstawiają rozwiązania i realizują działania, które wspierają rozwój mniejszych i większych społeczności. Organizacje pozarządowe są częścią tzw. trzeciego sektora, co znaczy, że działają obok obszaru publicznego i rynkowego. Badania Stowarzyszenia Klon/Jawor za 2020 r. wskazują, że w Polsce zarejestrowanych jest 138,5 tys. organizacji pozarządowych.
Obecnie Instytut jest dysponentem dziewięciu rządowych programów, które wspierają organizacje pozarządowe i wolontariat:
- Rządowy Program Fundusz Inicjatyw Obywatelskich NOWEFIO na lata 2021-2030,
- Rządowy Program Rozwoju Organizacji Obywatelskich na lata 2018-2030,
- Korpus Solidarności – Rządowy Program Wspierania i Rozwoju Wolontariatu Długoterminowego na lata 2018-2030,
- Rządowy Program Wsparcia Rozwoju Organizacji Harcerskich i Skautowych na lata 2018-2030,
- Rządowy Program Wspierania Rozwoju Uniwersytetów Ludowych na lata 2020-2030,
- Program Wspierania Rozwoju Międzynarodowych Domów Spotkań na lata 2021-2030,
- Rządowy Program Polski Inkubator Rzemiosła na lata 2021-2030,
- Rządowy Program Wspierania Rozwoju Organizacji Poradniczych na lata 2022-2033,
- Rządowy Program Fundusz Młodzieżowy 2022-2033.
Wachlarz wsparcia finansowego organizacji pozarządowych uzupełnia Fundusz Wspierania Rozwoju Organizacji Pożytku Publicznego, którego celem jest wzmocnienie potencjału organizacji pożytku publicznego poprzez wyrównywanie ich szans.
Od 2017 r. na potrzeby polskich organizacji pozarządowych odpowiada Narodowy Instytut Wolności – Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego, który powstał z inicjatywy Wicepremiera Piotra Glińskiego, Przewodniczącego Komitetu do spraw Pożytku Publicznego.
NIW-CRSO to pierwsza w historii Polski agencja wykonawcza, która w kompleksowy sposób wspiera merytorycznie i finansowo organizacje pozarządowe. Działalność Instytutu opiera się na wiedzy oraz kompetencjach zespołu specjalistów, którzy doskonale znają sektor pozarządowy. Misją Instytutu jest służyć obywatelom i wraz z nimi budować społeczeństwo, które oparte jest na inkluzywności i otwartości na wszystkie środowiska, niezależnie od ich wielkości i zasobów finansowych. Jak pokazuje prawie pięć lat funkcjonowania Instytutu, osiągnięcie postawionych celów jest możliwe dzięki partnerskiej postawie wobec przedstawicieli organizacji pozarządowych oraz wypracowaniu przejrzystych zasad współpracy z NGO-sami.
O sukcesie idei, jaką jest Narodowy Instytut Wolności mówią nie tylko słowa, ale też liczby.
Ponad 800 milionów złotych – to kwota, która pokazuje skalę pomocy finansowej, którą NIW-CRSO w ciągu zaledwie kilku lat przekazał w formie dotacji na wsparcie sektora pozarządowego.