W czwartek 21 kwietnia 2022 roku w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów odbyło się kolejne spotkanie strony rządowej i przedstawicieli organizacji pozarządowych zaangażowanych w pomoc uchodźcom z Ukrainy.
Ze strony rządowej w spotkaniu wzięli udział Wicepremier Piotr Gliński – Przewodniczący Komitetu do Spraw Pożytku Publicznego, Piotr Mazurek – Sekretarz Stanu w KPRM i Wiceprzewodniczący Komitetu ds. Pożytku Publicznego, Paweł Szefernaker – Sekretarz Stanu w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji, Pełnomocnik Rządu ds. uchodźców wojennych z Ukrainy, Przemysław Czarnek – Minister Edukacji i Nauki, Marlena Maląg – Minister Pracy i Polityki Społecznej, Waldemar Kraska – Sekretarz Stanu, Przewodniczący Zespołu Zarządzania Kryzysowego Ministra Zdrowia, a także Wojciech Kaczmarczyk – Dyrektor Narodowego Instytutu Wolności-Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego.
RZĄD PRZYGOTOWANY NA POJAWIAJĄCE SIĘ PROBLEMY
Spotkanie rozpoczął Wojciech Kaczmarczyk, który przedstawił uczestników i cel spotkania. Głos zabrał też Wicepremier Gliński, który zwrócił się z prośbą o włączenie się do dyskusji wszystkich uczestników spotkania. Przewodniczący Komitetu do spraw Pożytku Publicznego podziękował także osobom i organizacjom zaangażowanym w pomoc uchodźcom i przeciwdziałanie kryzysowi.
Minister Paweł Szefernaker wyraził przekonanie, że obecna formuła spotkań pomiędzy przedstawicielami rządu i organizacji pozarządowych sprawdza się i będzie kontynuowana.
Sekretarz Stanu w MSWiA zaprosił też wszystkich zgromadzonych na kolejne spotkanie na 6 maja, na godzinę 12:00. Zapowiedział udział przedstawiciela Ministerstwa Funduszy i Polityki Regionalnej, co pozwoli przedyskutować sprawę możliwości finansowania pomocy ze środków unijnych.
Odpowiadając na spostrzeżenie, że obecnie coraz częściej podmioty komercyjne wycofują się z pomocy i przekierowują potrzebujących do placówek pozarządowych, Pełnomocnik Rządu ds. uchodźców wojennych z Ukrainy poinformował, że rząd i agendy rządowe dysponują wystarczającą ilością miejsc recepcyjnych. W najbliższych kilku dniach zostaną przekazane informacje na temat możliwości ich wykorzystania oraz szczegóły dotyczące pobytu na ich terenie.
Paweł Szefernaker potwierdził, że podstawowe wsparcie finansowe przysługuje Ukraińcom przez 60 dni od wjazdu do Polski. W sprawie refinansowania pojawiających się, nieprzewidzianych kosztów działań pomocowych NGO-sy powinny zgłaszać się do wojewodów. Tam można otrzymać wsparcie i ustalić, jak w takich indywidualnych sytuacjach, rząd może pomóc.
Minister Waldemar Kraska z Ministerstwa Zdrowia mówił o procedurach obowiązujących przy zgłoszeniach gwałtów wojennych, wyjaśniając, że nie ma stałych wytycznych w tej sprawie, gdyż nikt nie przewidział wojny w Europie w XXI wieku. Zapewnił, że wszystkie osoby, które zgłoszą taki fakt, mają zapewnioną w Polsce opiekę medyczną i psychologiczną. Zabezpieczeniem dowodów w takich sprawach zajmuje się policja.
Na przyszły tydzień jest zaplanowane spotkanie przedstawicieli Ministerstwa Zdrowia i Prokuratury Krajowej w tej sprawie, co może przynieść dodatkowe informacje i wypracowanie szczegółowych procedur.
PRIORYTETEM INTEGRACJA I ELASTYCZNOŚĆ
Minister Gliński dodał, że w ramach 20 mln przekazanych organizacjom pozarządowym są uwzględnione środki na integrację Ukraińców. Przyjęto, że Minister Piotr Mazurek będzie koordynował sprawy związane z rozszerzeniem zakresu zastosowania Karty Wolontariusza, jej upowszechnieniem i usystematyzowaniem benefitów, jakie zapewnia jej posiadanie. Wiceprzewodniczący Komitetu ds. Pożytku Publicznego zajmie się też opracowaniem planu wsparcia wypoczynkowej akcji letniej.
Wicepremier Gliński podkreślał, że idea Karty Wolontariusza docelowo potrzebuje zmian systemowych, a nie tylko zmian ad-hoc.
Wicepremier Gliński nie krył oburzenia faktem, że Polska nie otrzymała dotąd środków z UE przeznaczonych bezpośrednio na pomoc uchodźcom z Ukrainy. Do dyspozycji nasz kraj ma około 200 mln euro z już przyznanych Polsce funduszy. Część unijnych środków na dotacje z dotychczasowych programów może być przekazana na pomoc Ukraińcom. Jednak to niewiele, a wykorzystanie tych środków jest trudne, gdyż pochodzą one z wygasającej perspektywy finansowej.
Wicepremier podkreślił, że polski rząd przekazał Komisji Europejskiej konkretne propozycje dotyczące funduszu wsparcia uchodźców ze środków europejskich.
– To nie jest prawda, że Polska nie występuje o taką pomoc – mówił i dodał, że niestety Europie brakuje chęci wsparcia Polski i innych krajów w niesieniu pomocy.
– Taka jest rzeczywistość polityczna. Pomoc traktujemy jako obowiązek i co najważniejsze, dajemy radę! – stwierdził Wicepremier Gliński.
62 MLN ZŁ CO MIESIĄC TRAFIA DO SZKÓŁ NA NAUCZANIE DZIECI Z UKRAINY
Minister Czarnek zapewnił, że Rząd RP zarezerwował dodatkowe środki na szkolnictwo i nauczanie dzieci z Ukrainy. Mniej więcej 60 mln złotych trafia co miesiąc do szkół, za pośrednictwem organów prowadzących. Jednocześnie Minister Edukacji zachęcał do tworzenia klas wydzielonych dla cudzoziemców, co pozwala nie tylko otrzymać większą kwotę dotacji (140% kwoty bazowej), ale też stanowi ułatwienie dla nauczycieli i uczniów w procesie dydaktycznym i w sposobie oceniania.
Przemysław Czarek wyjaśnił, że ukraińscy uczniowie nie będą zwolnieni z wymogu „punktowego” na maturze. W przypadku 8-klasistów rozwiązaniem jest systemowe zwolnienie z obowiązku uzyskania minimum punktowego, które dotyczy zarówno dzieci polskich i ukraińskich.
W sprawie poszerzenia możliwości udzielania pomocy psychologicznej, minister przypomniał, że rząd już zdecydował o przeznaczeniu 520 mln złotych na dodatkowe etaty psychologów. Te pieniądze trafią do placówek oświatowych i pedagogicznych we wrześniu. Obecnie stosowna ustawa jest procedowana w Senacie.
Jeśli chodzi o letni wypoczynek, minister Czarnek zapowiedział współpracę z UNICEF w tym zakresie oraz zadeklarował elastyczne podejście do sprawy uprawnień dla wychowawców z Ukrainy, którzy byliby gotowi wspierać wypoczynek kolonijny.
162 MLN ZŁ NA WSPARCIE ŻYWNOŚCIOWE
W trakcie dyskusji podniesiono kwestię finansowania i organizacji pomocy żywnościowej dla uchodźców. Tu głos zabrała Minister Maląg, która mówiła, że na pomoc żywnościową przeznaczono 162 mln złotych. To kwota alokacji środków na ten cel i obejmuje tak pomoc dla Polaków, jak i Ukraińców. Działania w tym programie są realizowane wspólnie z KOWR-em.
Minister Pracy i Polityki Społecznej wyjaśniła, że jak dotąd 78 tys. osób, które przybyły z Ukrainy podjęło już pracę. Jest to znacząca liczba, biorąc pod uwagę fakt, że często są to często osoby z traumą wojenną. Marlena Maląg dodała, że dotąd numer PESEL nadano 973 tys. uchodźców, zaś 2/3 z tej liczby to dzieci.
Omówiono ponadto sytuację nieletnich uchodźców, zarówno tych bez opieki, jaki i trafiających do Polski z sierocińców. Z informacji z Minister Pracy wynika, że wsparcie zapewniają im specjalistyczne ośrodki, m.in. w Stalowej Woli. Dzieci, które przybywają z sierocińców są rejestrowane, a następnie, gdy trafiają w inne miejsca, monitorowana jest ich relokacja.
Sieroty, które nie są pod opieką dorosłych, mają szansę trafić do polskich rodzin, które będą pełnić rolę opiekunów tymczasowych – mówiła minister Maląg. Wniosek w sądzie jest rozpatrywany w ciągu 3 dni, co dodatkowo umożliwia szybkie pozyskanie wsparcia finansowego takiego, jakie przysługuje opiekunom polskich dzieci.
– To bardzo wrażliwy temat i w tej sprawie polskie ministerstwo pozostaje w kontakcie z ministerstwem z Ukrainy. Ponadto, trwają prace nad międzynarodowym memorandum w sprawie pomocy nieletnim sierotom.
Jako ciekawostkę, przedstawiono informację o ostatnich pracach nad aplikacją, która pozwoli na szybkie łączenie pracodawców, chętnych do zatrudnienia obcokrajowców i uchodźców, którzy chcą podjąć zatrudnienie.
– Intencją rządu jest aktywizacja zawodowa uchodźców z Ukrainy i wprowadzenie ich na rynek pracy. W tym celu są wdrażane programy aktywizacji zawodowej, w których dotąd uczestniczyło już ok. 20 tys. uchodźców – podsumowała Minister Pracy.