Panel „Rozwój lokalny: finansowanie, społeczność, innowacje”
6 września 2023 r., godz. 11:25 – 12:25
Debata stanowiła wprowadzenie do ścieżki tematycznej, która przedstawia potencjał działań lokalnych – tworzenie partnerstw, innowacyjne podejście do finansowania działań JST, współpracę międzysektorową oraz rozwój usług w ramach ekonomii społecznej. Pionierskie podejście do tematyki subwencji inwestycyjnej oraz połączenia usług społecznych w oparciu o dostępne cenowo mieszkania może być impulsem do rozwoju lokalnej gospodarki i utrzymania spójności społecznej. Kluczowa rola rozwoju zasobu mieszkaniowego przez gminy jako lokalnych inwestorów – zapobiega depopulacji, prowadząc do aktywizacji wspólnoty.
Jednym z tematów, które pojawiły się w trakcie panelu były organizacje pozarządowe, które zapewniają różnorodne usługi, często uzupełniając działania państwowe. Tradycyjnie te organizacje skupiają się na „usługach miękkich”, takich jak edukacja, szkolenia i różne formy aktywizmu społecznego. Jednakże, coraz częściej pojawia się pytanie o ich gotowość do podjęcia zobowiązań w bardziej wymagających sektorach, takich jak usługi mieszkaniowe. Czy organizacje pozarządowe są na to gotowe?
Do tematu odniósł się Wojciech Kaczmarczyk, dyrektor NIW-CRSO, który wziął udział w panelu: „Raptem 5-6% polskich organizacji pozarządowych funkcjonuje dysponując rocznymi przychodami powyżej 1 mln zł, natomiast 2/3 stanowią organizacje pozarządowe mające roczne przychody poniżej 100 tys. zł. W kontekście tego, wielu obserwatorów zastanawia się, czy te organizacje mają wystarczające zasoby do podejmowania nowych, ambitniejszych zobowiązań”.
Dyrektor NIW-CRSO podkreślił również: „grupa większych organizacji – których ambicją jest rozwój – uczestniczą ochoczo i intensywnie rozwijają się przy wykorzystaniu środków publicznych, które zostały im udostępnione w ramach 9 programów rządowych, które rozwijamy w Narodowym Instytucie Wolności”. Ta obserwacja jest znacząca, bo wskazuje na rosnący trend wsparcia rządowego dla sektora pozarządowego, co może pośrednio wpłynąć na zdolność NGO do rozszerzenia swoich działań na inne sektory, takie jak usługi mieszkaniowe.
W kontekście tych nowych możliwości i zasobów, niektóre z większych organizacji pozarządowych mogą znaleźć się w dobrej pozycji, aby podjąć się wyzwań w sferze usług mieszkaniowych. Może to obejmować programy związane z budownictwem społecznym, dostępem do mieszkań dla osób o niskich dochodach czy nawet inicjatywy mające na celu poprawę standardów mieszkaniowych w lokalnych społecznościach.
Chociaż nie wszystkie organizacje pozarządowe mogą być gotowe do podjęcia nowych wyzwań w sektorze mieszkaniowym, istnieje zauważalna i rosnąca grupa, która może i powinna być brana pod uwagę w tym kontekście. Jak zauważył Dyrektor NIW, inwestycje rządowe w rozwój organizacji pozarządowych otwierają nowe możliwości, co stanowi optymistyczny znak dla przyszłości sektora pozarządowego i jego roli w społeczeństwie obywatelskim.
MODERATOR:
- Agnieszka Ścigaj – Minister – członek Rady Ministrów
PANELIŚCI:
- Wojciech Kaczmarczyk – Narodowy Instytut Wolności – Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego
- Włodzimierz Tomaszewski – Kancelaria Prezesa Rady Ministrów
- Arkadiusz Urban – Krajowy Zasób Nieruchomości
Panel „Stary Kontynent w poszukiwaniu kapitału społecznego”
6 września 2023 r., godz. 12:35 – 13:35
W ostatnich latach państwa europejskie zostały poddane ogromnej próbie samodyscypliny i współodpowiedzialności w związku z panującą pandemią covid-19. Demokratyczne rządy wielu krajów stanęły przed ogromnym wyzwaniem utrzymania zaufania społeczeństwa w obliczu wprowadzenia rygorystycznych zasad sanitarnych. Dodatkowo, z roku na roku jesteśmy świadkami drastycznego słabnięcia wiarygodności instytucji publicznych na poziomie Unii Europejskiej. Zjawisko to szczególnie widoczne jest z punktu widzenia państw członkowskich z terenu Europy Środkowo-Wschodniej. Trwająca od 24 lutego 2022 wojna w Ukrainie to kolejny test dla Europy. Test, który może zdać Europa tylko jeśli będzie w stanie zbudować ogromny kapitał społeczny. Na zarysowane powyżej tematy dyskutowali uczestnicy panelu Zbigniew Fijak, Maciej Cesarz – Stowarzyszenie Rzeczpospolita Samorządna, Krzysztof Balon – Europejski Komitet Ekonomiczno-Społeczny, Mirosława Stachowiak-Różecka – Sejm Rzeczypospolitej Polskiej, jak i również Wojciech Kaczmarczyk – dyrektor NIW-CRSO.
W dobie wielu wyzwań społecznych i politycznych, rola społeczeństwa obywatelskiego i organizacji pozarządowych staje się coraz bardziej kluczowa. Narodowy Instytut Wolności podjął różne inicjatywy w tym zakresie. Ale jak dokładnie działa ta instytucja i jakie są jej strategie działania?
Dyrektor NIW podczas panelu wyjaśnił, że kapitał społeczny jest uważany za kluczowy element w budowaniu wspólnoty i więzi na różnych poziomach społeczeństwa. „Kapitał społeczny tworzy więzi i wspólnotę od poziomu lokalnego, aż po wspólnotę wartości”. Dla NIW poziom lokalny ma zasadnicze znaczenie, bo „jeżeli tam nie ma aktywności obywatelskiej, ani warunków, aby obywatele się zrzeszali i realizowali swoje interesy, to kapitału społecznego nie będzie” – podkreślił Wojciech Kaczmarczyk.
Rola Narodowego Instytutu Wolności w tym kontekście jest wielowątkowa. Instytucja ta, powstała sześć lat temu, ma na celu wspieranie społeczeństwa obywatelskiego poprzez różne inicjatywy i programy. Dyrektor NIW zauważa, że od momentu powstania Instytutu „zmieniła się intensyfikacja działań wsparcia Państwa dla rozwoju instytucjonalnego trzeciego sektora organizacji obywatelskich”. Jest to rezultat długoterminowej polityki, której fundamenty zostały zbudowane już w 2003 roku wraz z ustawą o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie. „Ta ustawa stworzyła ramy prawne do realizacji zadań publicznych z wykorzystaniem zasobów ludzkich i materialnych organizacji pozarządowych” – dodał Wojciech Kaczmarczyk.
Kluczowe dla funkcjonowania i misji NIW są również programy rządowe zaprojektowane przez Przewodniczącego Komitetu ds. Pożytku Publicznego Profesora Piotra Glińskiego, mające na celu wspieranie organizacji pozarządowych. Jak podkreślił Wojciech Kaczmarczyk, programy te są integralną częścią strategii działalności NIW i mają znaczący wpływ na rozwój instytucjonalny organizacji obywatelskich w Polsce.
W rezultacie, działania Narodowego Instytutu Wolności pokazują, że strategiczne i dobrze zaplanowane działania mogą znacząco wpłynąć na rozwój społeczeństwa obywatelskiego i budowanie kapitału społecznego, nie tylko na poziomie lokalnym, ale także w szerszej perspektywie społeczno-politycznej.
MODERATOR:
- Teresa Kamińska – Pracodawcy Pomorza
PANELIŚCI:
- Wojciech Kaczmarczyk – Narodowy Instytut Wolności – Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego
- Zbigniew Fijak
- Maciej Cesarz – Stowarzyszenie Rzeczpospolita Samorządna
- Krzysztof Balon – Europejski Komitet Ekonomiczno-Społeczny
- Mirosława Stachowiak-Różecka – Sejm Rzeczypospolitej Polskiej
